Dzisiaj jest: Czwartek, 28 marca 2024
Imieniny obchodzą: Aniela, Antoni, Jan, Krzesisław, Sykstus
Vinaora Nivo SliderVinaora Nivo SliderVinaora Nivo Slider
Opublikowano: czwartek, 09, maja 2013 09:31
 
Las Bronaczowa
Charakterystyka przyrodniczo - leśna
 
"Las Bronaczowa", to zwarty kompleks leśny ciągnący się równoleżnikowo pomiędzy popularną drogą "Zakopianką" na wschodzie, a rzeką Skawinką płynącą przez Radziszów na zachodzie. Las rozpościera się na długości 4km, szerokość natomiast waha się od 0,8 do 1,5 km i pokrywa ok. 800 ha. powierzchni terenu. Pod względem geograficznym kompleks Bronaczowa leży na terenie Pogórza Wielickiego z zachodniej jego części ,natomiast według podziału administracyjnego, podzielony jest na dwie części. I tak, południowa należy do powiatu myślenickiego, natomiast część północna i wschodnia do powiatu krakowskiego. Teren pokryty lasem jest bardzo zróżnicowany pod względem ukształtowania. Występują tu liczne jary i wąwozy biegnące w różnych kierunkach, których dnem stale bądź okresowo płyną strumienie. W obniżeniach terenu znajdują się niewielkie młaki i śródleśne bagienka.
W wielu miejscach występują tereny źródliskowe i obsunięcia terenu. Środkiem kompleksu w jego partii grzbietowej biegnie utwardzona droga w kierunku wschód - zachód, dostępna dla ruchu pieszego i rowerów. Od niej na całej długości odchodzą boczne odgałęzienia (nie utwardzone), dostępne tylko dla pieszych.
Budowa geologiczna tego obszaru (flisz karpacki) oraz jego położenie geograficzne, a także elementy klimatu, miały zasadniczy wpływ na ukształtowanie się szaty roślinnej występującej na tym terenie. Las wyżynny - jako typ siedliskowy lasu - jest zasadniczym typem występującym na przeważającym obszarze kompleksu. Inne typy, jak np.: las mieszany wyżynny czy las jesionowy, uzupełniają typ zasadniczy i zajmują odpowiednio partie przy grzbietowe oraz zaklęśnięcia i obniżenia terenu. Występujące tu zbiorowiska roślinne charakteryzują się ogromną różnorodnością. Drzewostany w wielu przypadkach mają budowę wielopiętrową, a w swym składzie są wielogatunkowe. Tak budowa i różnorodność występujących gatunków podnosi ich odporność na niekorzystne oddziaływanie różnych czynników, a także wpływa na doznania estetyczne. Wśród występujących gatunków drzew należy wymienić dęby trzech gatunków, brzozy dwóch gatunków, olchy dwóch gatunków, jesion, klon dwóch gatunków, wiąz, buk, topole - kilka gatunków, kasztanowiec, grab, wierzby - kilka gatunków, jarzębina, robinia akacjowa (akacja), czeremcha, lipa, czereśnia ptasia, sosna pospolita, sosna wejmutka, sosna czarna, świerk, jodła, modrzew. Krzewy reprezentowane są przez następujące gatunki: trzmielina, kalina, głóg, bez czarny, bez koralowy, tarnina, dzika róża, dereń, kruszyna, leszczyna, szakłak, berberys. Wymienienie tych kilku gatunków drzew i krzewów daje przedsmak bogactwa gatunkowego. Spacerując po lesie spotkamy kilka gatunków roślin runa w tym bardzo ciekawych, występujących rzadko gatunków będących pod ochroną. Rosną tutaj np.: wawrzynek wilcze łyko, lilia złotogłowa, podrzeń żebrowiec, ciemiężyca, kopytnik, bluszcz pospolity, konwalia majowa, różne gatunki storczyków, skrzyp olbrzymi - wszystkie te gatunki są pod ochroną.
Bogactwu gatunkowemu roślin w niczym nie ustępuje świat zwierząt. Mamy tutaj przekrój typów i gromad poczynając od pierścienic, a kończąc na dużych ssakach. Z owadów przyciągają wzrok kolorowe motyle, które można spotkać na nasłonecznionych polanach od wiosny do jesieni. Na stosach drewna, szczególnie sosnowego, spotykamy w ochronnym ubarwieniu niepozorne, ale za to z efektownymi czułkami samczyka cieśli, chrząszcza z rodziny kózkowatych. Może z głośnym furkotem przeleci koło nas owad podobny w ubarwieniu do osy, ale ze znacznie dłuższym odwłokiem, jest to jeden z trzpienników. Wcale nie rzadkim widokiem jest wygrzewająca się w słońcu jaszczurka zwinka, padalec czy zaskroniec. Jakże miłym dla ucha jest wieczorny rechot żab rozlegający się z każdej kałuży w kwietniu czy maju. Jeżeli dopisze nam szczęście, to może spotkamy rzadkiego w tych lasach płaza - salamandrę plamistą. Kto lubi rano wstawać, powinien wybrać się do lasu szczególnie w maju, aby posłuchać ptasiego koncertu i może wyregulować swój zegarek, gdyż samczyk każdego gatunku zaczyna swoje miłosne trele o innej, stałej porze, z rzadko spotykaną dokładnością. Ci, którzy chcą zobaczyć więcej, powinni zabrać ze sobą do "Bronaczowej" lornetkę. Będzie można pooglądać przez nią np.: dzięcioła czarnego, dudka, parę kruków krążących wokół gniazda i myszołowy. Wiosną na pewno usłyszymy kukułkę, a może uda nam się dostrzec też czarnego bociana albo wilgę. Późną jesienią spotkamy kolorowego gila, a nad stawem w "Rzeczkach", ubarwionego jak mały klejnot zimorodka. Zimą, gdy większość naszych ptaków przebywa w Afryce, przybywają do nas goście z północy. Orzechówka, krzyżodziób, są tymi gatunkami, które możemy spotkać w pokrytym śniegiem lesie. Jeżeli podczas naszych wędrówek usłyszymy skrzeczącego ptaka, to możemy być pewni, że jest to głos sójki. Ptak ten potrafi naśladować glosy innych ptaków, często naśladuje głos myszołowa. Jeżeli w stadzie koczujących sikor zobaczymy ptaka z białą głową i stosunkowo długim ogonem, wielkością zbliżonego do sikorki, to właśnie spotkaliśmy raniuszka. W zimie słychać głośne bębnienie dobiegające z koron drzew, to odgłosy pracy dzięciołów. Nawet nocą możemy spotkać, a raczej usłyszeć, ciekawe gatunki sów. W "Lesie Bronaczowa" często występuje puszczyk, występują tu również sowa uszatka i płomykówka. Ich godowe pohukiwania możemy usłyszeć już w lutym. Zima to czas, gdy na śniegu zostają zapisane wszystkie ślady z życia leśnych mieszkańców. Czytając te ślady możemy dowiedzieć się, że w naszym lesie żyją zające, których charakterystyczne tropy spotykamy wzdłuż dróg i ścieżek. Często są one tak pogmatwane, że trudno dojść gdzie początek, a gdzie koniec. Trop lisa to perfekcyjny sznur koralików ułożonych jeden za drugim. Spacerując drogą biegnącą przez kompleks możemy napotkać sarny przebiegające nam drogę. Jesienią i zimą są to najczęściej stadka złożone z kilku, a nawet kilkunastu osobników. Latem jest to najczęściej koza z młodym lub dwoma młodymi, bądź też kozioł, który wystraszony wydaje glos podobny do szczekającego psa. Wiosną ściągają do nas jelenie, które koniec zimy przetrwały w większych kompleksach leśnych na południu. Pierwsze przybywają łanie wraz z zeszłorocznym przychówkiem, potem w czerwcu lub w lipcu pojawiają się jelenie byki. Gdy noce staną się chłodniejsze, gdzieś pod koniec sierpnia lub na początku września, rozpocznie się rykowisko. Ryczącego byka będzie można usłyszeć z odległości nawet dwóch kilometrów. W listopadzie rozpoczyna się huczka, czyli okres godowy u dzików. Wtedy stojąc późnym wieczorem na dziczym przesmyku, możemy usłyszeć lub przy księżycowej nocy zobaczyć watahę dzików. Listopad to miesiąc, kiedy borsuk przygotowuje się do snu. Zdążył już nazbierać suchych liści, traw i wszystko to zostało wciągnięte do nory. Kuna leśna czyli tumak, poluje intensywnie, czuje zbliżające się chłody, o pożywienie też będzie trudniej. Wiewiórki uganiają się po drzewach, jeże już śpią. Te oraz wiele innych zwierząt i roślin, możemy spotkać spacerując po leśnych ostępach "Lasu Bronaczowa".
Kompleks leśny "Bronaczowa" w dużej części wchodzi w skład Leśnictwa Radziszów, należącego do Nadleśnictwa Myślenice. Są to lasy będące własnością skarbu państwa, zarządzane przez PGL Lasy Państwowe. Nadleśnictwo prowadzi na tym terenie zrównoważoną gospodarkę leśną, opartą na ekologicznych podstawach. Gospodarowanie to ma na celu zachowanie niezaprzeczalnych walorów przyrodniczych i ochronnych tego terenu. W tym kierunku prowadzi się planowe zabiegi gospodarcze ukierunkowane na przebudowę drzewostanów iglastych, na drzewostany mieszane i liściaste. Drzewostany iglaste powstałe w latach 30 - tych i 40 - tych XXw. są mało odporne na niekorzystne czynniki środowiska, takie jak: okiść, wiatr, gradacja owadów, porażenie przez grzyby czy też zanieczyszczenia powietrza. Po klęskach, jakie spowodowały opady mokrego śniegu w latach 50 - tych i 60 - tych ubiegłego wieku, przystąpiono do przebudowy składu gatunkowego i struktury drzewostanów. W latach 1947 - 1987 przy ogromnym zaangażowaniu ówczesnego leśniczego - inż. Szczepańskiego, przebudowano ok. 1/4 kompleksu, tj. prawie 200 ha. Ta praca jest obecnie kontynuowana. W latach 1990 - 2000 założono ok. 60 ha nowych upraw, wprowadzając szereg cennych gatunków, głównie: jodłę, buka, dęba, jawora, jesiona, modrzewia oraz jako domieszki: wiąza, olchę i lipę. Na bieżąco prowadzone są cięcia pielęgnacyjne i sanitarne. W wielu uroczyskach leśnych z uwagi na ich wyjątkową rolę nie prowadzi się zabiegów związanych z pozyskaniem drewna, a ogranicza się tylko do niezbędnych działań o charakterze sanitarno - porządkowym. Na terenie "Lasu Bronaczowa" występują wszystkie stadia rozwojowe lasu. Na szczególna uwagę zasługują drzewostany ponad 100 - letnie, z okazami drzew 150 - letnich. Do tych należą wiekowe dęby, buki czy też okazałe jodły. Pojedyncze egzemplarze buków mają objętość ok. 15 m3 i postać fantastycznych bukietów, a jedna z najgrubszych jodeł ma ok. 17m3 i ponad 30m wysokości. Ukoronowaniem zabiegów związanych z ochroną przyrody, było powołanie w roku 1989 rezerwatu przyrody "Kozie Kąty". Rezerwat zajmuje pow. 24, 51 ha w oddz. 285b, Leśnictwa Radziszów. Charakterem zbliżony jest do puszczy karpackiej. Celem jego utworzenia była ochrona naturalnych zbiorowisk roślinnych z przebogatą fauną leśną. Na terenie rezerwatu występują piękne okazy jodeł i buków. Mają tu swoje miejsca lęgowe rzadkie gatunki ptaków. Obserwować tu można faunę owadów związaną ze środowiskiem buczyn. Obecnie w rezerwacie rzadkie gatunki roślin uzupełniają wybitne walory tego terenu. Przez "Las Bronaczowa" przebiegają szlaki turystyczne. Natomiast w pobliżu "Zakopianki" znajduje się parking leśny, na którym można zaparkować samochód, obok jest miejsce biwakowe, dogodne do rozbicia namiotu. Łatwy jest również dojazd od strony Skawiny. W Radziszowie należy skręcić z głównej drogi w ulicę Spacerową i dojeżdżamy prawie do samego lasu. Zapraszamy do odwiedzenia naszej miejscowości i na spacery po "Lesie Bronaczowa" wierząc, że wycieczki te pozwolą na przeżycie wielu ciekawych chwil w obcowaniu z przyrodą. Jednocześnie zróbmy wszystko, aby nie pozostawić po sobie śladów w postaci pozostawionych śmieci, papierów czy pustych butelek.
 
Opracował na podstawie materiałów własnych
Kazimierz Kaczmarczyk
 

Stowarzyszenie

ul. Szkolna 4
32-052, Radziszów

Nasz rachunek:
Krakowski Bank Spółdzielczy
Oddział Skawina

10 8591 0007 0310
0561 8792 0001

Logowanie