Dzisiaj jest: Poniedziałek, 7 października 2024
Imieniny obchodzą: Amalia, Justyna, Maria, Marek, Rościsława, Stefan
Vinaora Nivo SliderVinaora Nivo SliderVinaora Nivo Slider
Opublikowano: czwartek, 09, maja 2013 09:28
 
Święty Stanisław ze Szczepanowa,
biskup i męczennik
 
Urodził się w Szczepanowie k. Bochni ok. 1030 roku i dlatego często nazywa się go Szczepanowskim. Dzieciństwo spędził w Szczepanowie. Gdy miał ok. 12-15 lat wstąpił do szkoły katedralnej w Krakowie, przeznaczonej do kształcenia przyszłych duchownych. Biskup krakowski Aron, wysłał Stanisława na dalsze studia do Liege w Niemczech.
Biskup Suła - Lambert powierzył Stanisławowi pracę w kancelarii książęcej na Wawelu. Swą pracą tak przysłużył się interesom krajowym i królowi Bolesławowi Śmiałemu, że ten po śmierci biskupa Suły - Lamberta (1071 r.) postanowił powołać go na stolicę krakowską.
W roku 1072 Stanisław został konsekrowany na biskupa krakowskiego, konsekracji dokonał najprawdopodobniej biskup Kolonii. Biskup Stanisław objął opiekę duszpasterską nad wielkim obszarem diecezji krakowskiej, która obejmowała wówczas obszar 55.000 km2, zamieszkany przez 200 tyś. ludzi, wśród których duszpasterzowało ok. 200 księży.
W trosce o powierzoną diecezję Stanisław założył kolejne parafie, starając się o nowe fundacje kościelne. Drugim nurtem jego działalności stało się odnowienie struktur kościelnych po okresie wewnętrznej wojny, jak i niszczycielskiego najazdu Czechów w latach 1034-1038. W czasie zarządzania diecezją przez Stanisława biskupstwo krakowskie przodowało w dziedzinie odnowy i umocnienia polskiego Kościoła.
W 1079 roku doszło do konfliktu między królem Bolesławem Śmiałym a biskupem Stanisławem. Konflikt zakończył się bardzo tragicznie, 11 kwietnia 1079 roku biskup Stanisław poniósł śmierć męczeńską, zabity przez siepaczy króla lub przez samego króla, przypuszczalnie na Skałce. Doprowadziło to do odsunięcia króla od władzy, który był zmuszony opuścić Polskę i schronić się na Węgrzech, gdzie zmarł w dwa lata później.
Od ponad stu lat trwa spór historyków dążących do wyjaśnienia przyczyn zatargu. Najbliższa wydarzeniom "Kronika polska" Galla Anonima, spisana w czterdzieści lat po tragicznych wydarzeniach, poświęca relacji zaledwie trzy zdania zawierające poważne niedomówienia. Kronika Wincentego Kadłubka spisana w sto lat później, daje szerszy opis wydarzeń. Wynika z niej, że Stanisław napominał króla w sprawie krzywdzącego postępowania wobec swoich poddanych, szczególnie rycerstwa i ich rodzin, w końcu obłożył go klątwą, a wtedy król postanowił zabić biskupa Stanisława.
Przy aktualnym stanie badań w krytycznych publikacjach interpretuje się, iż przyczyną zatargu między królem Bolesławem a biskupem Stanisławem stały się skrytobójstwa popełnione na rozkaz królewski, jak i zabijanie dzieci zrodzonych w pozamałżeńskich związkach rodzin rycerzy podejmujących wyprawy wojenne. Biskup stając w obronie zasad moralność zabraniających przelewu krwi niewinnej, godził w wolę króla, co poczytano za zdradę nie państwa, lecz władcy. Ciało biskupa Stanisława pochowano na Skałce w kościele św. Michała, a następnie w połowie XII w. przeniesiono je do Katedry Wawelskiej.
Dnia 17 września 1253 roku, papież Innocenty IV dokonał kanonizacji, czyli ogłosił biskupa Stanisława świętym Kościoła katolickiego. Dnia 8 maja 1254 roku w Krakowie odbyły się uroczystości kanonizacyjne połączone z podniesieniem relikwii i umieszczeniem ich na środku prezbiterium Katedry Wawelskiej, w obecności książąt piastowskich: Bolesława Wstydliwego, Kazimierza, Przemysława I, Siemowita, Władysława, rycerstwa i wiernych całego kraju. W wieku XVII bp. Marcin Szyszkowski ufundował nowy grób św. Stanisława: w latach 1626-1629 stanął baldachimowy, wolno stojący ołtarz św. Stanisława. Pośrodku konfesji na ołtarzu, na ramionach czterech klęczących aniołów umieszczono w 1631roku srebrną trumnę z prochami Świętego. Osobno jest przechowywany relikwiarz czaszki Świętego. Podczas potopu szwedzkiego katedra została splądrowana, relikwie zbezczeszczono, kosztowności wraz z trumną zagrabiono. Po zakończeniu wojny postarano się o godne złożenie relikwii w nowej srebrnej trumnie (1671 r.).
Najbardziej znanym, opisywanym cudem św. Stanisława przedstawianym powszechnie w ikonografii jest wskrzeszenie Piotrowiny. Mianowicie św. Stanisław powiększając dobra biskupstwa krakowskiego kupił wieś od rycerza Piotra. Po jego śmierci spadkobiercy zaczęli się domagać zwrotu majątku. Żaden ze świadków, z obawy przed represjami niechętnego już wówczas biskupowi króla, nie chciał zeznawać w obronie św. Stanisława. Wówczas biskup po trzydniowych modlitwach i poście odprawił Mszę św., udał się w szatach pontyfikalnych na przykościelny cmentarz, polecił rozkopać mogiłę zmarłego przed trzema laty rycerza, dotknął go biskupim pastorałem dokonując cudu wskrzeszenia. Tak cudownie przywrócony do życia rycerz złożył świadectwo przed sądem broniąc racji Biskupa Stanisława.
W "Żywocie Św. Stanisława" napisanym przez Wincentego z Kielc odnajdujemy opis cudownych znaków następujących po śmierci Świętego. Jego posiekane ciało było strzeżone przez cztery orły wysłane przez Boga, które chroniły relikwie przed sępami i innymi krwiożerczymi ptakami. W nocy porozrzucane cząstki ciała rozbłysły przedziwnym światłem, następnie zaś cudownie się zrosły. Modlącym się przy grobie objawiał się Biskup celebrujący Mszę św., śpiewający psalmy, niekiedy pouczający i udzielający pocieszenia.
Od czasu kanonizacji św. Stanisław wszedł na stałe do dziejów Polski. Stał się obrońcą Polaków i Polski. Do jego grobu pielgrzymowały tak liczne rzesze wiernych, iż wkrótce Katedra Wawelska została uznana pierwszą polską świątynią. Opisywane cudowne zrośnięcie się jego porąbanego mieczem ciała symbolizowało scalenie Polski po rozbiciu dzielnicowym. W ciągu wieków kilkakrotnie składano tu wojenne trofea, m. in. krzyżackie sztandary po zwycięstwie pod Grunwaldem w 1410 roku, a po odsieczy wiedeńskiej w 1683 roku, król Jan III Sobieski umieścił przy grobie wielką chorągiew wezyra. W 1765 roku ustanowiono order św. Stanisława nadawany corocznie podczas majowych uroczystości w kościele św. Krzyża w Warszawie.
Wspomnienie św. Stanisława przypada 8 maja na pamiątkę ogłoszenia jego kanonizacji w Polsce. Każdego roku tego dnia lub w niedzielę po tym dniu organizowana jest uroczysta procesja z Wawelu na Skałkę, gdzie przed kościołem św. Michała i klasztorem OO. Paulinów odprawiana jest Msza św. za ojczyznę z udziałem przedstawicieli Episkopatu Polski i gości z zagranicy.
 
Maciej Ireneusz Milc, "Głos Radziszowa" nr 3, V 1998, s. 3.

 

Stowarzyszenie

ul. Szkolna 4
32-052, Radziszów

Nasz rachunek:
Krakowski Bank Spółdzielczy
Oddział Skawina

10 8591 0007 0310
0561 8792 0001

Logowanie