Dzisiaj jest: Piątek, 8 listopada 2024
Imieniny obchodzą: Dymitr, Gotfryd, Godfryd, Wiktor, Wiktoriusz, Wiktoryn
Vinaora Nivo SliderVinaora Nivo SliderVinaora Nivo Slider
Opublikowano: czwartek, 09, maja 2013 09:29
 
Święty Stanisław Biskup Krakowski
- patron szkoły
 
Biskup krakowski, Św. Stanisław, urodzony około 1030 roku w Szczepanowie koło Brzeska, został biskupem krakowskim w 1072 roku. Pochadził z możnego małopolskiego rodu Tużynów.
W siedem lat po objęciu urzędu biskupiego, w 1079 roku popadł w ostry zatarg z królem Bolesławem Śmiałym, króry zakończył się tragedią zarówno dla biskupa jak też dla króla i kraju. Na temat zatargu oraz okoliczności śmierci patrona naszej szkoły pozostała obszerna literatura opierająca się głównie na "Kronice" Galla Anonima. Żadna z wysuniętych hipotez, wzajemnie sprzecznych, nie jest jednak w pełni przekonywująca.
Czasy, w których przyszło żyć św. Stanisławowi były niezmiernie trudne. Po Kazimierzu Odnowicielu (1034 - 1058), rządy w Polsce objął Bolesław Śmiały (1058 - 1079). Polska zaleczyła wtedy rany sprawowane reakcją pogańską, niszczącą organizację kościelną i administracyjną oraz poddzwignęła się po nie mniej groźym najeździe czeskiego Brzetysława (1038r.).
Bolesław Śmiały poszedł w ślady wielkiego Bolesława Chrobrego. Prowadził licznie wojny mające na celu wyeliminowanie wpływu Cesarstwa Niemieckiego w krajach sąsiadujących z Polską. Stąd dwie wyprawy interwencyjne na Węgrzech (1060r. i 1063r.), dwie wyprawy na Rusi Kijowskiej (1075 - 1076r. i 1077r.), ciężkie walki z obozem cesarskim na terenie Czech i Niemiec (1075 - 1076r.). Prowadzone wojny wzmacniały wprawdzie prestiż królewski, lecz miały również ujemne skutki. Ciągłe wojny prowadzone poza granicami państwa przyczyniły się do dezorganizacji wewnątrz kraju, co powodowało niezadowolenie rycerstwa oraz częste ucieczki z wypraw wojennych, karane bezwzględnie przez króla.
Temu wszystkiemu przeciwstawiał się biskup krakowski Stanisław, wyrzucając jednocześnie królowi uchybienia moralne. Doprowadziło to do otwartego konfliktu zakończonego tragiczną śmiercią biskupa. Według tradycji nastąpiło to na Skałce w czasie odprawiania Mszy Świętej. Część historyków twierdzi, że śmierć biskupa była spowodowana wyrokiem królewskm. Jednak za pierwszą wersją przemawia przeprowadzona w ostatnich latach ekspertyza zachowanej czaszki biskupa. Wynika z niej, że śmierć nastąpiła na skutek uderzenia w tył głowy. Świadczy o tym dość duża dziura wybita w potylicy czasszki.Śmierć biskupa spowodowała wybuch buntu poddanych, co w konsekwencji doprowadziło do wypędzenia z kraju w 1079 roku króla Bolesława Śmiałego i przejęcia rządów przez Władysława Hermana. Galla Anonim wspomina również o posiekaniu zwłok Świętego Stanisława. Czyżby to nastąpiło po zabójstwie?
Śmierć biskupa i jej następstwa z pewnością miały niekorzystny wpływ na późniejsze losy kraju. Na wiele lat Polska przestała być Królestwem. Dopiero koronacja Władysława Łokietka w 1320 roku przywróciła z powrotem krajowi należny tytuł. Można by tu doszukiwać się związku losów Polski ze śmiercią św. Stanisława. Otóż, jeśliby rozbicie dzielnicowe i obniżenie prestiżu kraju traktować jako karę za zabójstwo Świętego, to cudowne zrośnięcie się jego posiekanego ciała należałoby uznać jako zapowiedź zjednoczenia wszystkich ziem polskich pod jednym berłem. Kanonizacja biskupa Stanisława nastąpiła stosunkowo późno, bo dopiero w 1253 roku. Kult Św. Stanisława rozwinął się jednak znacznie wcześniej. Opóźnienie kanonizacji tłumaczyć można rywalizacją możnych rodów, starających się niedopuścić do ogłoszenia biskupa Świętym.
Warto zwrócić uwagę na to, że postać Św. Stanisława i jego konflikt z królem były tematem nie tylko dla historyków lecz również dla poetów i pisarzy. Wystarczy wymienić m. in.: Kallimacha, M. Sępa Szarzyńskiego, Sz. Szymonowica, J. U. Niemcewicza, J. Słowackiego ("Król Duch"), S. Wyspiańskiego (dramaty: Bolesław Śmiały" i "Skałka") oraz M. Dąbrowskiej ("Stanisław i Bogumił"). W twórczości malarskiej i rzeźbiarskiej też można zauważyć ten motyw.
Tak więc Św. Stanisław spełnił dokładnie to, co miał zapisane w swym imieniu. Według etymologów stare, słowiańskie imię Stanisław oznacza "tego, który ma się stać sławnym" lub "tengo, który jest sławą swego stanu".
Święto Św. Stanisława ustalone zostało na 8 maja. Symbolem Św. Stanisława jest postać Piotrowina, którego Św. Stanisław wskrzesił, by świadczył prawdę przed sądem królewskim w sporze między biskupem a spadkobiercami Piotrowina. Święty jest patronem Krakowa i Lądku Zdroju.
 
Tadeusz Dybeł, "Głos Radziszowa" nr 3, V 1988, s. 1-2.

Stowarzyszenie

ul. Szkolna 4
32-052, Radziszów

Nasz rachunek:
Krakowski Bank Spółdzielczy
Oddział Skawina

10 8591 0007 0310
0561 8792 0001

Logowanie